Анатолій Балуценка
207 Калі
пытанне разглядалі
Стварэння выгляду Зямлі,
Яе ў сучасным стане бралі,
Памылкі ў метадах былі.
208
Стварэнне – цяжкае пытанне,
Зусім няпростае яно,
Гісторыя Зямлі паўстане,
Як двухсерыйнае кіно.
209 Калі
здаўна планету гэту,
Жывем дзе, мы завем Зямля,
То папярэдніцу планету
Назваць патрэбна Прадзямля.
210 У
першай серыі пра тое,
Які прайшла шлях Прадзямля,
А потым пра Зямлю, жывое,
Як паявілась спакваля.
211 Ў
другой галактыцы пачатак
Зямлі, як вынік катаклізм,
Адна з галоўнейшых здагадак,
Што быў на ёй вялікі ціск.
212 Абломак
дзесьці утварыўся,
Прайшоў ён космасу абшар,
Пад сілай Сонца супыніўся,
І гэта маса – зямны шар.
213 З
другой галактыкі сусвету
Прыйшоў цудоўны зямны шар,
Ўтварыў ён сталую планету,
З’явіўся, нібы Божы дар.
214 Ішло
ўсё па нязвыклай схеме:
Абломак рухаўся здалёк,
І толькі ў сонечнай сістэме
Ён свой зрабіў апошні крок.
215 І не
знайсці адказ дакладны,
Хаця стварыўся дзіўны цуд,
Ды зведаць існасць мы няздатны,
Знайшла арбіту маса тут.
216 Каб
ведаць, даных надта мала,
Знаходзіўся дзе імпульс той,
Каб масе раскруціцца стала,
Быць на арбіце Прадзямлёй.
217 Хоць маса
Прадзямлі спачатку
Халоднай, нібы лёд, была,
Магчыма вырашыць загадку,
Цяпло яна дзе набыла.
218 Абломак
стаў змяняць структуру,
Бо ён, халодны, шчыльным быў,
Але пасля тэмпературу
Пры пашырэнні ўраз набыў.
219 Таксама
ў цвёрдым стане газы
Ўтваралі ў масе моцны слой,
Таму ў галактыцы адразу
І не згубілісь Прадзямлёй.
220 На
Прадзямлі ў той час далёкі
Ціск не такі быў, як цяпер,
Калісьці ён быў звышвысокі,
Мо, больш ста тысяч атмасфер.
221 Як
лічбу гэту адшукалі?
Яе расплаў пяску дае,
Які пад ціскам, як крышталі,
Будуе атамы свае.
222 Расплаў
цікавы сілікатны:
Ў будове змену можа даць.
Другія атамы, мо, здатны
Ад ціску стан свой памяняць?
223 У масы
шчыльны стан і сталы,
Бо ціск адбіўся так на ёй,
Аб’ём у Прадзямлі быў малы,
Не параўнаць яго з Зямлёй.
224 І мела
Прадзямля памеры,
Менш значна, чым цяпер ў Зямлі,
Бо рэчывы на ёй звыш меры
Магутна сціснуты былі.