Анатолій Балуценка
181
Здаецца: ў космасе ўсё стала,
Ды змены ў ім ідуць заўжды,
Радзяцца зоркі, іх нямала,
І паміраюць праз гады.
182 На
зорках выбух як здарыцца,
Іх рэчывы – цудоўны дар,
Туманнасць можа утварыцца
Ці новы з’явіцца пульсар.
183 Сістэма
сонечная мае
На ўвесь абшар дзевяць планет,
А, мо, дзесятую спаткае:
Прышле з далечыні сусвет.
184 Куды
магутныя каметы
Ў прасторы сонечнай ляцяць?
Здаецца, што няма ў іх мэты,
Планетай дзесьці могуць стаць.
185 Не можа
космас быць статычным,
У ім занадта жвавы рух,
Ў камет ход вельмі дынамічны,
За кругам зоркі робяць круг.
186 І змены
доўжацца бясконца,
Яны ідуць за крокам крок,
Магчыма, што ў сістэму Сонца
Планеты ўсе прыйшлі здалёк.
187 Гмах
зорак ў небе незлічоны,
Ды толькі дзевяць ёсць планет,
Бо маюць выняткі законы,
Ім пакараецца сусвет.
188 Зямлі
пачатак невядомы:
Адкуль прыйшла ці была тут?
З Зямлёй цяперашняй знаёмы,
Наглядна бачны дзіўны цуд.
189 Ды
атамы, што ёсць на Сонцы,
Існуюць стала на Зямлі,
Для спрэчак ёсць прадмет бясконцы:
Планеты з космасу прыйшлі.
190
Агульнымі маглі быць долі
Ўсіх калясонечных планет,
Падобных не знайсці ніколі,
Хаця і тоесны сусвет.
191 Ў наш час
у космасе бывалі
Зямлі пасланцы – караблі,
Там атмасферу вывучалі
Венеры, Марса і Зямлі.
192 Ёсць
падабенства атмасферы
Па складу газаў між сабой
Толькі у Марса і Венеры,
Але склад іншы над Зямлёй.
193 І
шчыльнасць рэчыва другая,
І хуткасць, што належыць ім,
І ціск планеты адразняе,
Па масам розныя сваім.
194 Дае
падставы вынік гэты
Зрабіць у думцы смелы крок
І меркаваць, што у планеты
Свой асабісты ёсць выток.
195 І не
павінны быць адзіны,
Яны – з’яў невядомых след,
Магчыма, ў розныя часіны
Паўстала кожная з планет.
196 У
кожнай з іх свая дарога,
І ціск, і склад зусім другі,
І на Зямлі вады ёсць многа,
На іншых – толькі дол сухі.
197 І
прыкладу няма другога,
Бо на планетах з небыцця
Не утваралася жывога,
Зямля – калыска для жыцця.
198 Яшчэ
няма і, мо, не будзе
Такіх, як на Зямлі, умоў,
Каб жылі на планеце людзі,
Жыццё дзе б зарадзілась зноў.
199 Не
зразумець шляхоў прыроды,
Жыццё паўстала на Зямлі,
Няма ніякай перашкоды,
Каб віды розныя жылі.
200 Каб мог
паўстаць к жыццю від новы,
Павінны ўсе злучэнні быць,
Яшчэ прыдатныя умовы,
Каб біямасу утыврыць.
201 Планеты
сонечнай сістэмы
Са светаў іншых надышлі,
Жыццё пачалась без праблемы
Для розных відаў на Зямлі.
202
Агульнымі былі каб долі,
І на другіх было б жыццё,
Там не было жыцця ніколі,
Трывае толькі небыццё.
203 Зямлі
належыць пласт паветра,
Вялікі водны акіян,
Прыдатны склад хімічны ў нетрах,
Зусім другі фізічны стан.
204
Прыйшлося ўсё ў Зямлі да ладу,
Здалёк абломак прыляцеў,
І адразняецца па складу
Ад іншых ўсіх нябесных цел.
205 Не
могуць склад змяніць умовы,
З абломкам што прыйшло, і ёсць,
Але стан атрымаўся новы:
Зямлі стварыцца удалось.
206 Умовы
розныя ў сусвеце,
І трэба іх да ўвагі браць,
Адна матэрыя у свеце
Шмат форм у змозе утвараць.